Prim Eksiğim var Nasıl Emekli Olurum?
Prim eksiği olanların emekliliği ve eksik prim tamamlama için borçlanma, isteğe bağlı sigorta kullanılabilir. Prim eksiklikleri EYT Yasası’ndan yararlanmak ve normal koşullarda emekli olmak isteyenler için bir engeldir. Prim eksiği olanların emekliliği ve eksik prim tamamlama işlemi ile aylık almaya hak kazanılır.
Emekli olmak isteyenlerin yeterli primi olmaması prim eksiği olarak değerlendirilir. Eksikler tamamlandıktan sonra ancak emekli olmak mümkündür. Emekli olmak isteyen kişi 08.09.1999 öncesi sigortalıysa en az 5000 gün prim ödemesi gerekir. Bu sayede EYT’den yararlanmak mümkün olur.
08.09.1999 sonrasında sigortalı olanlar için 60 yaş ve 7000 gün şartı bulunuyor. 20.04.2008 tarihinden sonra sigortalı olanlar içinse kademeli yaş uygulaması öngörülüyor.
Prim Eksiği Nedir?
Prim eksiği, bir sigortalının emekli olmak için yeterli primi bulunmaması anlamına gelir. Prim eksiği olan sigortalılar, eksik prim günlerini tamamladıktan sonra emekli olur. Emekli olmak isteyenler, borçlanma, isteğe bağlı sigorta gibi yolları kullanır. Yapılandırma da emekli olmak isteyenlerin kullanabileceği bir yoldur.
Prim eksiği olması bazen işveren hatası da olabilir. Bu gibi durumlarda geriye dönük hizmet tespit davaları açılır. Bu sayede sigortalının o iş yerinde ne kadar süre çalıştığı anlaşılır. İşveren sigortalının primlerini tam olarak yatırmak zorundadır.
Prim eksiği olanlar iş mahkemelerine dava açabilir. Davanın işçi lehine sonuçlanması halinde geriye dönük prim ödemesi yapılır.
Prim Eksiği Nasıl Hesaplanır?
Prim eksiği hesaplama işlemi e-Devlet üzerinden yapılabilir. E-Devlet sistemine girdikten sonra “Çalışma Hayatım” yazan kısma tıklanır.
Prim Eksiği Olan Nasıl Emekli Olur?
Prim eksiği olan emekli olmak için borçlanma hakkını kullanabilir. Kadınlar, doğum borçlanması yapabilir. Doğum borçlanması şartları şunlardır:
- Çocuğun kadının ilk sigortalılık tarihinden sonra doğmuş olması gerekir.
- Doğum sonrası iki yıl kadın adına sigorta primi ödenmemelidir.
- Kadın sigortalı borçlanma için SGK’ya başvurmalıdır.
Doğum borçlanması için konumuzu inceleyebilirsiniz : https://www.ssk.biz.tr/dogum-borclanmasi-hesaplamasi-nasil-yapilir/
Gerekli şartları sağlayan kadınlar üç çocuğa kadar ikişer yıl borçlanabilir. Toplam borçlanma 6 yıl olabilir. Doğum borçlanmasının yanı sıra farklı borçlanma çeşitleri de vardır:
- Askerlik borçlanması
- Aylıksız izinde geçen sürelerin borçlanması
- Doktora eğitiminde geçen sürelerin borçlanması
- Hekimlerin fahri asistanlıkta geçen sürelerinin borçlanması
- Tıpta uzmanlık eğitiminde geçen sürelerin borçlanması
Geriye Dönük Eksik Prim Ödeme
Geriye dönük eksik prim ödeme, isteğe bağlı sigorta ile yapılabilir. Bunun için e-Devlet üzerinden başvuru yapılır. Kişi, eksik prim günlerini tamamladıktan sonra emeklilik başvurusu yapar. Ancak yaş ve sigortalılık süresi şartı da sağlanmalıdır.
EYT ile emekli olacaklar için yaş şartı yoktur. Gerekli şartları sağlayanlar yaş şartı olmadan emekli olur.
Eksik Yatırılan Sigorta Primleri Zamanaşımı Var mı?
Eksik yatırılan sigorta primlerinin zamanaşımı, beş yıl olarak uygulanır. Primlerinin eksik yatırıldığını düşünen 4a’lılar, işverenlerine prim ödemediği gerekçesiyle hizmet tespit davası açabilir.
Bu davanın zaman aşımı, prim ödemesi yapılmayan dönemin sonunda başlar. Örneğin 2022 yılı için hizmet tespit davası açılacaksa 2027 yılından sonra açılamaz. Çünkü bu tarihten sonra zaman aşımı olur.
BAĞ-KUR borçluları ya da çalışmadığı için prim ödeyemeyenler, istedikleri zaman prim ödeyerek emekli olabilir. Ancak BAĞ-KUR borçlarına faiz işler ve sağlık hizmetlerinden yararlanmaları mümkün olmaz.
Eksik Prim Borçlanması
Eksik prim, borçlanma yoluyla ödenebilir. Doğum, askerlik gibi süreler borçlanılarak prim eksiği tamamlanır. Doğum borçlanması en fazla üç çocuk için yapılır. Her çocuk için iki yıl borçlanma yapılır.
Borçlanma için çocuğun ilk sigortalılık tarihinden sonra doğması gerekir. Doğum sonrası kadın adına prim ödenmemesi de gerekli şartlar arasındadır. Erkekler askerlik döneminin tamamını borçlanabilir. Bunun yanı sıra doktora, tıpta uzmanlık, fahri asistanlık için de borçlanma hakkı vardır.
SGK Eksik Prim Toplu Ödeme
SGK eksik prim toplu ödeme hakkı, yurt dışında çalışanlar için vardır. Yurt dışında yaşayanlar, eksik primlerini toplu olarak ödeyebilir. Yurt dışında yaşayan vatandaşlara özel olan düzenleme ile EYT’den de yararlanmak mümkün olur. Yurt dışında 08.09.1999 tarihinden önce sigortalı olanlar, toplu prim ödeyerek EYT hakkından yararlanabilir.
1999 sonrası çalışmaya başlayanlar da normal emeklilik şartlarını sağlamaları halinde toplu ödeme yapabilir.
SGK Eksik Prim Şikâyet
SGK eksik prim şikâyet işlemi 170’den yapılır. SGK çağrı merkezi olan 170’i arayarak ihbar yapmak mümkündür. İhbar sonucu SGK denetmenleri iş yerinde inceleme yapar. Sigortasız çalışan tespit edilirse geriye dönük hakları verilir.
Eksik Prim Hizmet Tespit Davası Nereye Açılır?
Eksik prim hizmet tespit davası açmak için iş mahkemelerine başvurulur. İş mahkemesinin olmadığı yerlerde asliye hukuk mahkemeleri, bu davalara bakar. Mahkemenin ne zaman sonuçlanacağı, dava yoğunluğuna başlı olarak değişir. Prim eksiği olanların emekliliği ve eksik prim tamamlama için dava yoluna da gidilebilir.
