Zam alamayan işçi işten ayrılırsa kıdem tazminatını alır mı?

Kıdem tazminatına hak kazanılabilmesi için öncelikle işçinin aynı işverene bağlı çalışma süresinin en az 1 yıl olması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır. Aynı işveren yanında çalışma süresi en az bir yıl olan işçinin;

-İş sözleşmesinin işveren tarafından iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırılık nedenleri dışındaki nedenlerle,

-İşçi tarafından sağlık, iyi niyet ve ahlak kuralarına aykırılık veya işyerinde işin durması ve benzeri nedenlerle,

-Askerlik görevi nedeniyle,

-Emeklilik hakkının elde edilmesi veya bu kapsamda yaş dışında gereken sigortalılık süresi ve prim gününün doldurulması nedeniyle,

-Kadın işçinin evlenmesi nedeniyle evlenme tarihinden itibaren 1 yıl içinde başvurması şartıyla,

-İşçinin ölümü nedeniyle,

iş sözleşmesinin feshi halinde kıdem tazminatı ödenmektedir.

…

Ücret uygulamaları konusundaki yasal düzenleme, yalnızca asgari ücretin altında bir ücretle işçi çalıştırılamayacağı ile sınırlıdır. Dolayısıyla, ücretlerin hangi dönemlerde veya oranlarda artırılacağına ilişkin herhangi bir yasal düzenleme bulunmamaktadır.

Bu nedenle işveren, işçi ile yaptığı bireysel veya toplu iş sözleşmesinde ücret artışı taahhüdünde bulunmadığı takdirde, işçisinin ücretine zam yapmak zorunda değildir.

…

Dolayısıyla, iş sözleşmesinde bağlayıcı bir hüküm bulunmaması halinde, uygulamaya ilişkin inisiyatif işverene aittir. İş sözleşmesinde herhangi bir hüküm bulunmamasına rağmen, ücret artışlarındaki anlaşmazlık nedeniyle işten ayrılan işçi istifa etmiş sayılacağından, herhangi bir tazminat hakkı oluşmayacaktır.

…

Nitekim Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 2003/3506 Esas, 2003/16024 Karar, 03.10.2003 tarihli kararında bu husus şu şekilde belirtilmiştir:

“Davalı tanıkları davacının zam talebinin işveren tarafından kabul edilmemesi sebebiyle davacının işyerini terkettiğini bildirmişlerdir. Davacı tanıklarından birisi fesih konusunda bilgi vermemiş, diğeri ise işyerinde davacı ile birlikte gelindiğini, isveren tarafından işe alınmadığını bildirmiştir. Fesih konusunda bilgi veren davacı tanığı işyerinde çalışan kişi olmadığı ve tanık olduğu olayın tarihi ile ilgili somut bilgi vermediği anlaşıldığından işyerinde çalışan ve görgüye dayalı bilgi veren davalı tanıklarının beyanlarına itibar edilmesi gerekir. Ücret zammı talebinin kabul edilmemesi sebebiyle işyerini terk 1475 Sayılı Yasanın 16.maddesine uygun akdin feshi sebebi sayılamaz.”

…

Ancak sözleşmede ücret artışı yönünde bir karar alınmış ise bu durumda işverenin belirli kriterlere göre zam miktarını belirlemesi gerekiyor. İş sözleşmesinde yapılacak zammın süresinin ve oranının belirlenmemiş olması halinde zam yapılıp yapılmayacağı veya yapılacaksa zammın oranı, işçinin performansı, sektördeki ve işyerindeki ücretlerin genel durumu gibi hususlar göz önünde bulundurularak işveren tarafından belirlenecektir.

Bu durumda işçilerin zam talepleri karşılanmadığı takdirde istifa eden işçinin tazminat hakkı olmayacaktır.