Kriz gerekçesiyle 'işçiye verilen zam' geri alınabilir mi?
Piyasalarda yaşanan dalgalanma işçi ve işvereni de etkiledi. İşverenler çalışanların ücretlerini nasıl ödeyeceklerini adeta kara kara düşünüyor. Peki işverenler, krizi gerekçe göstererek çalışanlara verdikleri zammı geri alabilir mi? Veya ücretlerinde düşüşe gidebilir mi? İşte sorunun cevabı.
Genel uygulama, işçiye yılda bir kere zam yapılması yönündedir. Bu zammın nasıl belirlenmesi gerektiğine dair ise, mevzuatımızda bir hüküm bulunmamaktadır.Yani işvereni bağlayan bir iş sözleşmesi ya da toplu iş sözleşmesi yoksa, zam miktarı işverence belirlenecektir. Peki, işçisine zam yapan işveren bu zammı geri alabilir mi?
İşçinin ücretinde bir düşüş meydana gelmesi, normal şartlar altında ona haklı fesih imkânı verir. Ancak işçinin bu düşüşe rıza göstermesi halinde, ileride bu gerekçeye dayanarak işten ayrılması mümkün olamaz.
O halde, kendisine verilen zam geri alınan bir işçiyle ilgili ilk bakılacak durum; bu işçinin, zammın geri alınması karşısındaki tepkisidir. Örneğin 3 ay boyunca ya da 6 ay boyunca ses çıkarmayan işçinin, bu durumu fiilen ve zımnen kabul ettiği mahkeme tarafından takdir edilecektir. Çünkü iş mahkemeleri böyle durumlarda, verilen zam geri alınarak ücreti düşen işçinin, bu değişikliğe ses çıkarmayarak ona rıza gösterdiğini kabul etmektedir.
Ayrıca zam geri alınmak istenildiğinde, işçiden yazılı bir onay alınmaktadır. Böylece işçinin zammın geri alınmasına rızası yazılı olarak ortaya koyulmaktadır. Böyle olunca da işçi hiçbir hak iddia edemez.
Ancak kendisine verilen zam geri alınan ve bu durumu kabul etmeyip itiraz eden işçi; ücretinde yaşanan düşüşü gerekçe göstererek çalışma koşullarında meydana gelen bu esaslı değişiklik gerekçesiyle iş sözleşmesini İş Kanununun 24/II-f maddesi gereğince feshedebilir ve kıdem tazminatı almaya hak kazanır.
