Çocuk Vakfı'ndan 'Çocuğun Cinsel İstismarı' raporu

Çocuk Vakfı, çocuğun cinsel istismarı suçu hakkında Çocuk Hukuku Bakışıyla Çocuğun Cinsel İstismarı - Ceza Kanunu Maddesi Raporu hazırladı. Raporda, Çocuk Hakları ve Çocuk Hukuku ölçüt ve ilkelerini içeren Türkiye Çocuk Temel Yasası'nın hazırlanması gerektiği belirtildi.

Çocuk Vakfı'ndan yapılan açıklamada, kamuoyuna açıklanan raporun, Siyasi Parti Genel Başkanlarına, Hükümete, TBMM Adalet Komisyonu Başkan ve Üyelerine ve Anayasa Komisyonu Başkan ve üyeleri ile TBMM Başkanına gönderileceği ifade edildi.

Anayasa Mahkemesinin, 2015 sonu ve 2016 ortasında çocuğun cinsel istismarı konulu Türk Ceza Kanunu'nun 103. maddesi hakkında iki iptal kararı verdiği hatırlatılan raporda, mahkemenin 15 yaşını tamamlamamış çocuklara yönelik cinsel davranışların istismar kabul edilmesi kuralını ve istismarın nitelikli biçimde işlenmesi halinde öngörülen, 16 yıldan aşağı olmama cezasını yüksek bularak iptal ettiği kaydedildi. Raporda; 
"Kararlar henüz yürürlüğe girmiş değil ancak en geç 2016 Aralık başında yeni kanun düzenlemesinin yasalaşması gerekiyor. Aksi takdirde çocuk mağduriyetlerinin artacağı büyük bir kanuni boşluk doğacak" ifadelerine yer verildi.

Çocuk Vakfı'nın, farklı disiplinlerin konuya yaklaşımını dikkate alarak, çocuğun cinsel istismarı suçuna ilişkin kanun maddesine yönelik raporda geliştirdiği önerilerden öne çıkan konular;

"18 yaşına kadar herkes çocuktur' temel kuralı, çocuklara yönelik cinsel istismar halinde de temel kural olarak kabul edilmeli ve suçun tanımlanması ile ceza oranlarının belirlenmesinde göz önüne alınmalıdır. Cebir, tehdit, hile yoluyla veya aile içinde veya eğitim kurumlarında veya bakım gözetim yükümlülüğü bulunan kişilerce veya fiziksel, ruhsal engeli olan çocuklara karşı işlenen cinsel davranışlar, ağırlaşmış çocuk istismarı olarak kabul edilmeli ve bu anlayış 18 yaşını tamamlamamış bütün çocuklara yönelik olarak geçerli olmalıdır. İletişim ve teknoloji imkanları kullanılarak, fiziksel temas olmaksızın da mağdurun vücudunu teşhir veya kendi vücudu üzerinde cinsel davranışlar yaptırılması yoluyla cinsel istismar suçunun işlenebileceği madde hükmünde kabul edilmelidir." şeklinde anlatıldı.

Cinsel istismarın görüntü kaydının yapılması ve yayınlanmasının, ayrı bir suç olarak veya ağırlaştırıcı sebep olarak düzenlenmesi gerektiğine dikkati çekilen raporda;

"Kayıt ve yayının üçüncü kişiler tarafından yapılması ve yayınlanması cinsel istismara iştirak olarak kabul edilmelidir. Kurumsal ortamlarda işlenen çocuk istismarı suçlarının örtülmesi, üstünün kapatılması gibi eylemlerde bulunan görevlilerin, çocuk istismarına iştirakten veya ayrıca tahsis edilecek çocuk istismarı suçunu örtmek suçundan cezalandırılması gerekmektedir. Cinsel davranış mağduru çocuk ve davranışın suça sürüklenmiş çocuk tarafından gerçekleştirilmesi halinde bu çocuk için de Sosyal İnceleme Raporu alınması zorunlu olmalıdır." ifadeleri kullanıldı.

"Çocukları zor ve baskı ile evlendirenler sorumlu kabul edilmeli"

Cebir, şiddet, hile veya iradeyi etkileyen başka bir nedene dayalı olmaksızın iki akran çocuk arasında gerçekleşen cinsel davranışlar maddede belirlenecek şartların varlığı halinde suç ve / veya ceza kapsamı dışında tutulabileceği vurgulanan raporda, her halükarda bu çocuklar için çocuk koruma tedbirlerine başvurulması gerektiği dile getirildi. Raporda, şu ifadelere yer verildi: 

"Hukuka aykırı biçimde evlendirilen çocukların cinsel davranışlarından dolayı çocukları zor ve baskı ile evlendirenler sorumlu kabul edilmeli ve cinsel istismar suçu işlemiş sayılmalıdır. Kendilerini bilmedikleri bir dünyanın içinde bulan hem erkek hem kız çocuklar mağdur kabul edilmeli ve haklarında çocuk koruma tedbirlerine hükmedilmelidir. Mağdur çocuğun rehabilitasyonu kanuni altyapı kazanmalı, rehabilitasyon ve sağlık merkezinde koruma ve tedavi sistemi kurulmalıdır. Mağdur çocuklar yaşadıkları olayları farklı idari ve yargı birimlerinin önünde tekrar tekrar anlatmak durumunda kalmamalıdır. Bir kere anlatmalarının yeterli olmasını zorunlu kılan ve bunun için gerekli teknik kurumsallaşmanın önünü açan yasal altyapı madde hükmünde yer almalıdır. Failin ceza almadığı bir yargılama süreci sonunda mağdur çocuğa hiçbir şey olmamış gibi davranılamaz. Bu durumlarda da mağdurun sosyal koruma tedbirlerinden yararlanabilme imkanına kanun maddesinde yer verilmelidir."

"Ceza Kanunu maddesi tek başına yeterli olamaz"

Mağdurun yaşına göre verilecek ceza konusunda kademelendirme yapılabileceğinden bahsedilen raporda, çocuğa yönelik cinsel istismar suçlarında iyi halden yararlanma gibi indirim sebeplerinin uygulanmaması gerektiği vurgulandı. Cinsel istismar suçunu işlemiş kişilere yönelik sicil kaydı tutulması ve kurumlar arasında paylaşılabilmesinin gerekli olduğunun belirtildiği raporda, çocuğun cinsel istismarına karşı nasıl bir ceza kanunu maddesi sorusuna odaklanmakla birlikte, çocuğun cinsel istismarı suçunun engellenmesi için Ceza Kanunu maddesinin tek başına yeterli olamayacağına dikkati çekildi. Raporda;

"Suçu cezalandırmak mağdur için yeterli değildir, aslolan suçun ortaya çıkmadan engellenmesi ve mağdur oluşmamasıdır. Türkiye'nin bütün çocuk sorunlarında eksikliği hissedilen hak temelli koruma sistemi kurulmadığı müddetçe çocuk acılarının azalması maalesef mümkün olmayacaktır. 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu, Ceza Kanunu ve çocukları ilgilendiren diğer yasal düzenlemeler Çocuk Hakları temelinde çocuğun öncelikli yüksek yararını felsefe edinmiş, Çocuk Hukuku Bakışıyla yeniden yazılmadıkça çocuk esenliğini ve mutluluğunu sağlamak mümkün olmayacaktır. Bunun için, Çocuk Haklarına dayalı bütüncül bir Türkiye Çocuk Politikası'nın belirlenerek ilk adımın atılması gerekir. İkinci adımda ise Çocuk Hakları ve Çocuk Hukuku ölçüt ve ilkelerini içeren Türkiye Çocuk Temel Yasası'nın hazırlanmasıdır." ifadelerine yer verildi.

Çocuk Vakfı’nın, farklı disiplinlerin konuya yaklaşımını dikkate alarak çocuğun cinsel istismarı suçuna ilişkin kanun maddesine yönelik raporda geliştirdiği önerilerden öne çıkan bazı başlıklar şu şekilde; 

1) “18 yaşına kadar herkes çocuktur” temel kuralı çocuklara yönelik cinsel istismar hâlinde de temel kural olarak kabul edilmeli ve suçun tanımlanması ile ceza oranlarının belirlenmesinde göz önüne alınmalıdır. 
2) Cebir, tehdit, hile yoluyla veya aile içinde veya eğitim kurumlarında veya bakım gözetim yükümlülüğü bulunan kişilerce veya fiziksel, ruhsal engeli olan çocuklara karşı işlenen cinsel davranışlar ağırlaşmış çocuk istismarı olarak kabul edilmeli ve bu anlayış 18 yaşını tamamlamamış bütün çocuklara yönelik olarak geçerli olmalıdır. 
3) İletişim ve teknoloji imkânları kullanılarak fiziksel temas olmaksızın da mağdurun vücudunu teşhir veya kendi vücudu üzerinde cinsel davranışlar yaptırılması yoluyla cinsel istismar suçunun işlenebileceği madde hükmünde kabul edilmelidir. 
4) Cinsel istismarın görüntü kaydının yapılması ve/veya yayınlanması ayrı bir suç olarak veya ağırlaştırıcı sebep olarak düzenlenmelidir. Kayıt ve yayının üçüncü kişiler tarafından yapılması ve yayınlanması cinsel istismara iştirak olarak kabul edilmelidir. 
5) Kurumsal ortamlarda işlenen çocuk istismarı suçlarının örtülmesi, üstünün kapatılması gibi eylemlerde bulunan görevlilerin çocuk istismarına iştirakten veya ayrıca tahsis edilecek çocuk istismarı suçunu örtmek suçundan cezalandırılması gerekmektedir. 
6) Cinsel davranış mağduru çocuk ve davranışın suça sürüklenmiş çocuk tarafından gerçekleştirilmesi hâlinde bu çocuk için de Sosyal İnceleme Raporu alınması zorunlu olmalıdır. 
7) Cebir, şiddet, hile veya iradeyi etkileyen başka bir nedene dayalı olmaksızın iki akran çocuk arasında gerçekleşen cinsel davranışlar maddede belirlenecek şartların varlığı hâlinde suç ve/veya ceza kapsamı dışında tutulabilir. Ancak, her halükarda bu çocuklar için çocuk koruma tedbirlerine başvurulmalıdır. 
8) Hukuka aykırı biçimde evlendirilen çocukların cinsel davranışlarından dolayı çocukları zor ve baskı ile evlendirenler sorumlu kabul edilmeli ve cinsel istismar suçu işlemiş sayılmalıdır. Kendilerini bilmedikleri bir dünyanın içinde bulan hem erkek hem kız çocuklar mağdur kabul edilmeli ve haklarında çocuk koruma tedbirlerine hükmedilmelidir. 
9) Mağdur çocuğun rehabilitasyonu kanuni altyapı kazanmalı, rehabilitasyon ve sağlık merkezinde koruma ve tedavi sistemi kurulmalıdır. 
10) Mağdur çocuklar yaşadıkları olayları farklı idari ve yargı birimlerinin önünde tekrar tekrar anlatmak durumunda kalmamalıdır. Bir kere anlatmalarının yeterli olmasını zorunlu kılan ve bunun için gerekli teknik kurumsallaşmanın önünü açan yasal altyapı madde hükmünde yer almalıdır. 
11) Failin ceza almadığı bir yargılama süreci sonunda mağdur çocuğa hiçbir şey olmamış gibi davranılamaz. Bu durumlarda da mağdurun sosyal koruma tedbirlerinden yararlanabilme imkânına kanun maddesinde yer verilmelidir. 
12) Mağdurun yaşına göre verilecek ceza konusunda kademelendirme yapılabilir. 
13) Anayasa Mahkemesi’nce yüksek bulunarak iptal edilen cinsel istismarın vücuda organ veya sair bir cisim sokulması suretiyle nitelikli biçimde gerçekleştirilmesi hâlinde 16 yıldan az olmamak üzere ceza verilmesi hükmünün yerine tesis edilecek yeni hüküm mağdurun yaşına göre kademelendirme yapılarak üst sınır 16 yıldan yukarı olarak belirlenebileceği ihtimallere göre hazırlanmalıdır.
14) Çocuğa yönelik cinsel istismar suçlarında “iyi hâlden yararlanma” gibi indirim sebepleri uygulanmamalıdır. 
15) Cinsel istismardan suçlu bulunup cezasını çeken kişilerin sonraki hayatlarında çocuklarla direkt temas gerektiren iş ve mesleklerde çalışamayacağı, çalıştırılamayacağı konusunda hüküm düzenlenmelidir. Bu bağlamda, cinsel istismar suçunu işlemiş kişilere yönelik sicil kaydı tutulmalı ve kurumlar arasında paylaşılabilmeldir.